Yara, herhangi bir nedenle deri ve doku bütünlüğünün bozulması olarak tanımlanabilir. Fiziksel ve kimyasal nedenlerle deri, kas, kemik, damar, sinir vb. yapıların bütünlüğünün bozulması, tahrip olması, dokunun fizyolojik özelliklerinin geçici bir süreyle veya tamamen kaybolmasına yaralanma denir. Yaralanmalarda derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski de artar. Yara bakımının amacı, kirli ve enfekte yaraları iyileşmeye hazırlamak için temizlemek ve normal iyileşme gerçekleşinceye kadar yaranın temiz kalmasını sağlamaktır.
Yara bakımı ve pansumanın tipi; yaranın türü, genişliği ve özelliğine göre değişir.
Yara ve Fizyopatolojisi Fizyopatoloji, bir hastalık ya da hastalık olarak adlandırılamayacak anormal durumlar nedeniyle normal, mekanik, fiziksel ve biyokimyasal işlevlerde ortaya çıkan bozuklukları inceler. Yara fizyopatolojisi yaranın normal iyileşme sürecini etkileyen enfeksiyon ya da skarlarla ilgilidir. Yaralar farklı kategorilere ayrılarak incelenir. Yaraların her türü fizyopatolojilerinden kaynaklanan farklı bir komplikasyon riski taşır.
Yara Çeşitleri Yaralar; görünümüne, oluş nedenine, patojen mikroorganizma ile kirlenme durumuna göre farklı biçimlerde sınıflandırılır. Yaranın sınıflandırılması yaranın değerlendirilmesini kolaylaştırır ve olası risklerin önceden fark edilmesini sağlar.
Deri Bütünlüğüne Göre Yaralar
Deri bütünlüğüne göre yaralar, açık ve kapalı yara şeklinde sınıflandırılır.
Açık yaralar: Deri ve derialtı dokular zedelenmiş ve deri bütünlüğü değişik boyutlarda hasar görmüş yaralardır.
Açık yaralar, özellikle tetanos ve gazlı gangrene neden olan anaerobik (oksijensiz ortamda üreyen) mikroorganizmalara karşı hassas yaralardır. Bundan dolayı, yaralanma mekanizması ve yaralanmaya neden olan aletin ne olduğu öğrenilmeli, yaralının aşı öyküsü alınarak doktor istemine göre tetanos aşısı uygulanmalıdır. Tetanoz aşısı ve immünglobülin uygulaması aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Kapalı yaralar: Künt travmalar sonucu oluşan, deri bütünlüğünün bozulmadığı yaralardır. Kapalı yaralar aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.
Yatak Yarası Tedavisi
I ve II evre yatak yaraları genellikle hastanın iyi bakımı, yaranın kapsayıcı ve titiz bakımı ile birkaç hafta ve/veya birkaç ay içerisinde iyileşir. III ve IV evre yatak yaralarını iyileştirmek daha zordur.
BASINCIN AZALTILMASI
Yatak yarası tedavisinde ilk adım yatağa sürekli temas eden bölgedeki baskıyı azaltmaktadır. Stratejiler şunlardır;
